Back to school Street Party 2022
September 10, 2022Halloween 2022
October 26, 2022
Συχνά οι γονείς αναρωτιόμαστε για το πότε είναι καλύτερο να ξεκινήσουν τα παιδιά μας την ξένη γλώσσα. Οι απόψεις είναι ποικίλες και κυρίως καταλήγουν σε δύο βασικές γραμμές:
“Να μάθει πρώτα καλά τα ελληνικά, να μεγαλώσει πρώτα, να πάει Γ’ Δημοτικού…” ή “Νωρίς…όσο πιο νωρίς τόσο πιο καλά!”
Παλαιότερα επικρατούσε η αντίληψη πως για να μάθεις αγγλικά (την πιο δημοφιλή ξένη γλώσσα) πρέπει να είσαι τουλάχιστον στην Γ’ Δημοτικού και να ξέρεις καλά τα ελληνικά. Επίσης πολλοί ισχυρίζονταν πως για να μιλάς αγγλικά πρέπει πρωτίστως να κατακτήσεις τη γραμματική και να ξέρεις τους χρόνους. “Αλίμονο αν δε μπορείς να κλίνεις τους 12 χρόνους κατάφαση -ερώτηση – άρνηση!” Έχετε σίγουρα ακούσει και την άποψη πως εάν μιλάς σ’ ένα μικρό παιδάκι δύο γλώσσες θα αργήσει να μιλήσει ενώ αν κάνει αγγλικά στην Α’ Δημοτικού θα μπερδευτεί. Και “τι θα γίνει αν βαρεθεί και τα παρατήσει πριν το proficiency; Καταστροφή”! Η ίδια θυμάμαι 3 και κάτι δεκαετίες πριν στη Β’ δημοτικού να παρακαλώ να με δεχτούν σε κέντρο ξένων γλωσσών και η διευθύντρια να αρνείται: “Αυτό το παιδί είναι πολύ μικρό και δε θα μπορεί να παρακολουθήσει” ήταν τα λόγια της στη μαμά μου…
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος όμως έχει πολύ περισσότερες δυνατότητες από ότι αρχικά πιστεύαμε και πολλές παλιές θεωρίες έχουν πια καταρριφθεί από τη σύγχρονη έρευνα. Η νευροεπιστήμη απέδειξε πως ήδη από τη βρεφική ηλικία όσο δίνεις ερεθίσματα στον εγκέφαλο τόσο τον “γυμνάζεις”, ενισχύεις τους νευρώνες και δημιουργείς συνάψεις…με πολύ απλά λόγια μαθαίνεις. Και μια και το θέμα μας είναι οι γλώσσες, από τη στιγμή που γεννιέται ένας άνθρωπος ακούει, παρατηρεί, παίζει, δέχεται θετική ενίσχυση και μαθαίνει τουλάχιστον μια, τη μητρική του…θυμάστε μήπως πόσα μπράβο και φιλιά δώσατε στο μωρό σας όταν είπε για πρώτη φορά “μαμά”;
Η γλώσσα λοιπόν κατακτάται και μπορούμε να μιλάμε και να κατανοούμε από πολύ μικροί χωρίς να έχουμε ανάγκη την γραφή, την ανάγνωση ή κανόνες γραμματικής, είναι μια φυσική διαδικασία που χρειάζεται ενίσχυση. Το εκπληκτικό είναι πως τα παιδιά μπορούν να μάθουν να μιλούν όσες γλώσσες ακούν στο περιβάλλον τους! Οι διαφορετικές γλώσσες αποτελούν διαφορετικά συστήματα που ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να διαχειριστεί, αν φυσικά εκτίθεται σε αυτά από νωρίς, σταθερά και με συνέπεια. Έτσι εξηγείται πώς τα δίγλωσσα παιδιά μπορούν να εναλλάσουν τις γλώσσες ανάλογα σε ποιον γονιό απευθύνονται. Δεν μπερδεύονται και δεν αργούν να μιλήσουν επειδή εκτίθενται σε πολλές γλώσσες, απλά επιλέγουν σε ποια από όλες τα “βολεύει” να εκφραστούν πιο αποτελεσματικά ανά περίσταση.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντικό να ξεκινήσει το παιδί μας από το προνήπιο; Μήπως υπερβάλλουμε; Θα πάρει το Lower στην Δ’ Δημοτικού;
Οι νέες επιστημονικές ανακαλύψεις τάσσονται υπέρ του “όσο πιο νωρίς τόσο πιο καλά” για πολλούς λόγους:
- Τα πρώτα 5 με 6 χρόνια της ζωής μας οι εγκέφαλοί μας είναι πιο εύπλαστοι και χρησιμοποιούμε και τα δύο ημισφαίρια (της λογικής και του συναισθήματος) για να μάθουμε, σε αντίθεση με τους ενήλικες που χρησιμοποιούν μόνο ένα (συνήθως το αριστερό – της λογικής).
- Έως 6 ετών προσαρμοζόμαστε φωνολογικά πολύ εύκολα και μπορούμε να μιμηθούμε καλύτερα τους ήχους μιας γλώσσας μιας και η στοματική μας κοιλότητα δεν έχει πλήρως διαμορφωθεί.
- Στην προσχολική ηλικία είμαστε ακόμα ελεύθεροι από συμβάσεις και κανόνες και κυρίως από το άγχος: “το λέω σωστά;”
Το ενεργό μας λεξιλόγιο στις γλώσσες συμβαδίζει με τη βιολογική μας ηλικία και εμπλουτίζεται με λέξεις που χρειαζόμαστε για να εκφραστούμε φυσικά και αβίαστα όσο μεγαλώνουμε.
- Η διγλωσσία κάνει τον εγκέφαλο πιο υγιή, πολύπλοκο και ενεργό και τα παιδιά που μαθαίνουν ξένες γλώσσες έχουν πιο “γυμνασμένο” εγκέφαλο. Έχουν την ικανότητα να συγκεντρώνονται και άνεση να εκφράζονται, να αναλύουν αλλά και να επιλύουν προβλήματα πιο εύκολα έναντι αυτών που μιλούν μια μόνο γλώσσα.
- Μακροπρόθεσμα η διγλωσσία κάνει τον εγκέφαλο πιο δυνατό και βοηθά να γλιτώσουμε από ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ και η άνοια.
- Και όταν η εκμάθηση της ξένης γλώσσας γίνεται στο κατάλληλο περιβάλλον, από τους κατάλληλους εκπαιδευτικούς, με τα κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα, είναι πολύ διασκεδαστική και ευχάριστη για τα μικρά παιδιά!
Φυσικά αυτό δε σημαίνει πως θα πάρουν τα παιδιά μας lower στην Τετάρτη Δημοτικού! Ο στόχος δεν είναι να πάρουν ένα “χαρτί”, αλλά να μιλάνε αγγλικά φυσικά και με ευχέρεια. Τα παιδιά ωστόσο που ξεκινούν αγγλικά από μωρά μιλάνε τη γλώσσα και … αναπόφευκτα πετυχαίνουν στις εξετάσεις πιστοποίησης αβίαστα και “χωρίς διάβασμα” όταν έρθει ή ώρα.
Εύλογα κάποιος θα αναρωτιέται πώς θα κάτσει το τρίχρονο στο “μάθημα”; Θα μοιραστώ πάλι την εμπειρία μου (αυτή τη φορά από το δικό μας αγγλικό σχολείο). Σε ένα πλήρως αγγλόφωνο περιβάλλον παιδάκια 3 έως 6 ετών παίζουν και μαθαίνουν να ακολουθούν οδηγίες και να συνεργάζονται. Τραγουδούν και χορεύουν ενώ ταυτόχρονα μαθαίνουν νέες λέξεις και εκφράσεις. Κάνουν κατασκευές και χειροτεχνίες και εξασκούν τη λεπτή τους κινητικότητα. Ακούν ιστορίες και παραμύθια και καλλιεργούν τη φαντασία τους ενώ μαθαίνουν αξίες. Ασχολούνται με την τέχνη και το δράμα και μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται αλλά και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες και εφαρμογές για να παίξουν και να μάθουν. Γνωρίζουν τον κόσμο γύρω τους και τον εαυτό τους μέσα από τις δράσεις της ομάδας…
Είναι εμφανές πως η δεύτερη γλώσσα στο προνήπιο (ή και νωρίτερα) μόνο καλό μπορεί να κάνει στο παιδί μου.
Στη χώρα μας υπάρχουν εξαιρετικοί δίγλωσσοι παιδικοί σταθμοί και νηπιαγωγεία όπως και εξειδικευμένα κέντρα/σχολεία ξένων γλωσσών. Προσέχω να επιλέξω αυτό όπου το μάθημα των αγγλικών για παιδιά προσχολικής ηλικίας γίνεται σε χώρο ειδικά διαμορφωμένο και ασφαλή για αυτή την ηλικία. Οι καθηγητές οφείλουν να έχουν γνώσεις νηπιαγωγού και σχετική σεμιναριακή εκπαίδευση. Η επίσημη γλώσσα της τάξης να είναι τα αγγλικά και το βασικό συστατικό …το παιχνίδι!
Κρητικού Χρύσα,
MA of Arts, Καθηγήτρια Αγγλικών
Διευθύντρια Σπουδών/Ιδιοκτήτρια EFL Kritikou English School